Is hypervigilantie hetzelfde als aangeleerde hooggevoeligheid?

De originele hypervigilantie is een symptoom van angststoornis en PTSS. Het kan optreden bij acute stress-stoornis, pijn en overspannenheid. Maar hypervigilantie wordt ook genoemd in verband met paranoia en schizofrenie: "Hypervigilantie is een staat van verhoogde alertheid. Als je hypervigilant bent, ben je extreem gevoelig voor je omgeving. Je bent je bewust van alle verborgen gevaren. Vaak zijn deze gevaren evenwel niet echt. Hypervigilantie kan je relatie met anderen aantasten of het kan paranoia in de hand werken." (Gezondheid.be) Déze hypervigilantie is een serieuze psychiatrische klacht.

Maar psychiaters zien alleen de ernstigste gevallen.

Iedereen kent de lichtere vormen van hypervigilantie wel. Als je door stress even hyper alert bent. Bijvoorbeeld als je een presentatie moet geven, of als iemand je vertelt dat er een spin onder je stoel zit. Deze lichte vorm van hypervigilantie is tijdelijk, kortdurend. Daarna kom je weer tot rust. Dan voel je je weer veilig. Maar als die stress-situatie niet verandert, dan blijf je hypervigilant. Weken, maanden of jarenlang. Dan kan die lichtere vorm van hypervigilantie chronisch worden.

De lichtere vorm van chronische hypervigilantie is hooggevoeligheid.

Bij stress, angst, pijn of onveiligheid word je extra waakzaam. Als dat chronisch wordt blijf je altijd onrustig en alert. Ook bij deze lichtere vorm van hyper-alert-zijn scan je voortdurend je omgeving af. Je bent gevoelig voor prikkels: snel overprikkeld en snel uitgeput. Ook deze lichtere vorm wordt veroorzaakt door angst, stress en onveiligheid. Deze vorm van hypervigilantie komt veel voor bij hoogsensitieve mensen, omdat die stress of angst intenser ervaren. Zij hebben er dus eerder last van. Maar ook mensen die niet hoogsensitief waren kunnen hyperalert worden door overprikkeling. Bijvoorbeeld door langdurige stress op het werk. Als je in een situatie zit die niet prettig is, dan word je alert. Als die situatie te langdurig stressvol blijft, kan je hyperalertheid chronisch worden. Dan ben je hypervigilant. En déze hypervigilantie is exact wat ik altijd hooggevoeligheid noem.

De term hypervigilantie begint ook buiten de psychologie bekend te raken. En dan wordt deze chronische lichtere vorm bedoeld.

Daarbij wordt ook aangegeven dat dit niets te maken heeft met schizofrenie of paranoia. En het is duidelijk dat hypervigilantie iets anders is dan hoogsensitiviteit (aangeboren HSP). Het zou dus minder verwarring geven als ik ook deze term ga gebruiken op mijn website. Want ook mensen die zeiden: "Er is GEEN verschil tussen hooggevoeligheid en hoogsensitiviteit" zien wél verschil tussen HSP en hypervigilantie.

Daarom denk ik er over om zelf ook 'hypervigilantie' te gaan gebruiken. Wat vind jij? Is dat een verbetering?

Dan moet ik het overal op mijn website gaan aanpassen. Maar mijn boodschap blijft hetzelfde. En mijn behandelmethodes blijven ook hetzelfde. 

Tot slot: Wat kun je doen als je last hebt van hypervigilantie?

Als je informatie zoekt over hypervigilantie, dan lees je overal hetzelfde: Dat je er langdurige cognitieve therapie voor nodig hebt. Ja, voor de ernstige medische vorm waarbij je angsten irreëel zijn. Of als er ook paranoia of schizofrenie is. Dan wel ja. Maar voor de lichtere vorm hoef je niet naar de psychiater.

Deze tips van WebMD zijn net zo effectief als een pleister op een gebroken been:

Experts raden aan:

•     Neem een ​​pauze – probeer yoga of zachte rek- en strekoefeningen, luister naar vrolijke muziek of mediteer.
•     Diep ademhalen – langzaam inademen, even vasthouden en dan uitademen.
•     Tellen – tel heel langzaam tot 10 (of 20), terwijl je diep ademhaalt.
•     Aan lichaamsbeweging doen – beweging helpt uw ​​fysieke en mentale gezondheid.
•     Met iemand praten: laat een vertrouwde vriend of familielid weten hoe u zich voelt.
• Of maak een afspraak met een psycholoog/psychiater

Heb je de lichtere vorm van chronische hypervigilantie? Dat is vrij gemakkelijk en snel op te lossen.

Hypervigilantie is het voortdurend scannen van de omgeving, en dat kun je heel gemakkelijk afleren.

Dat scannen van de omgeving doe je met je voelsprieten, met je energieveld. Daardoor wordt dat energieveld te groot. Ik kan je laten voelen wat dat met je doet, maar je raadt het al: Je wordt er angstig en over-alert van. Want hoe groter de ruimte die je scant, hoe meer onrust er binnen komt.

Je scant de omgeving omdat je je onveilig voelt. Met visualisatie kun je je weer veilig voelen.

De reden van dat onveilig voelen is een traumatische gebeurtenis. Soms een onbewuste traumatische gebeurtenis. En dat is op te lossen met visualisatie (Symbolische Rescripting) zoals ik dat al jaren doe. Meestal is 1 consult genoeg.